مطالعات علمی نشان می‌دهند که مدیتیشن می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر مغز داشته باشد؛ از کاهش اضطراب و تقویت تمرکز گرفته تا تغییر در ساختار فیزیکی مغز در بلندمدت. هرچند مراقبه هزاران سال قدمت دارد، اما علوم اعصاب مدرن تازه در حال کشف مکانیسم‌های آن در مغز هستند.
بهترین کلاس‌های یوگا برای تقویت ذهن و بدن 
پژوهشگران تأکید می‌کنند که اثر مدیتیشن بر مغز برای همه یکسان نیست و عوامل مختلفی همچون نوع مراقبه، میزان تجربه فرد، و حتی شرایط محیطی می‌تواند بر واکنش مغز تأثیر بگذارد.
مطالعات نشان داده‌اند که مدیتیشن مهربانی‌محور (Loving-Kindness Meditation) حتی در افراد مبتدی می‌تواند باعث افزایش امواج گاما شود؛ امواجی که با تجربه‌های آگاهی گسترده، آرامش عمیق و حس یکی بودن با محیط در ارتباط هستند. در همین حال، امواج بتا که با استرس و افکار پراکنده مرتبط‌اند، در حین مدیتیشن کاهش می‌یابند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که حتی ده دقیقه مراقبه می‌تواند بهبود قابل توجهی در خلق‌وخو و سطح آرامش ذهن ایجاد کند.
از سوی دیگر، در مراقبه‌کنندگان باتجربه که هزاران ساعت تمرین داشته‌اند، تغییرات عمیق‌تری در مغز دیده می‌شود. برای مثال، هم‌زمانی امواج گاما در نواحی مختلف مغز – که در افراد عادی مشاهده نمی‌شود – در راهبان بودایی با سابقه مدیتیشن بلندمدت ثبت شده است. این هم‌زمانی نشانه‌ای از بازسازمان‌دهی شبکه‌های مغزی در نتیجه مراقبه منظم است.
همچنین، برخی پژوهش‌ها حاکی از آن‌اند که مغز افراد با سابقه مدیتیشن طولانی‌مدت، نسبت به سن شناسنامه‌ای آن‌ها، جوان‌تر به نظر می‌رسد. این یافته می‌تواند نشان‌دهنده تأثیر محافظتی مراقبه بر روند پیری مغز باشد.
با وجود این، متخصصان هشدار می‌دهند که بسیاری از ادعاهای مطرح‌شده در رسانه‌ها درباره تغییرات دائمی مغز پس از چند هفته مدیتیشن، اغراق‌آمیز هستند. تغییرات ساختاری پایدار در مغز نیازمند تمرین طولانی‌مدت و مستمر است.
در مجموع، اگرچه برای رسیدن به تأثیرات عمیق‌تر مغزی نیاز به سال‌ها تمرین است، اما حتی مدیتیشن کوتاه‌مدت نیز می‌تواند فواید روانی و ذهنی ملموسی به همراه داشته باشد. دانشمندان امیدوارند که با شناخت دقیق‌تر این فرآیندها، بتوان مراقبه را به‌عنوان بخشی از درمان‌های سلامت روان تجویز کرد.
منبع: Yoga Journal
دیدگاهتان را بنویسید