نتایج یک پژوهش بین‌المللی نشان داده است که علائم آپنه خواب انسدادی (OSA) – اختلالی شایع که باعث کندی یا توقف تنفس در خواب می‌شود – در روزهای آخر هفته شدت بیشتری پیدا می‌کند. پژوهشگران این روند را «آپنه اجتماعی» نامیده‌اند و معتقدند عواملی همچون شب‌زنده‌داری، خوابیدن بیش از حد، مصرف الکل و حتی بی‌توجهی به درمان‌هایی مثل دستگاه CPAP نقش مهمی در بروز آن دارند.
این مطالعه که توسط محققان دانشگاه فلیندرز استرالیا و با بررسی داده‌های بیش از ۷۰ هزار نفر در سراسر جهان انجام شد، نشان داد احتمال بروز آپنه متوسط تا شدید در روزهای آخر هفته تا ۱۸ درصد بیشتر از روزهای میانی هفته است. همچنین خوابیدن بیش از ۴۵ دقیقه اضافی در تعطیلات، خطر بدتر شدن علائم را تا ۴۷ درصد افزایش می‌دهد.
ثبت نام در کلاس‌های یوگا آسانا 
چرا آپنه اجتماعی رخ می‌دهد؟
به گفته کارشناسان، تغییرات ناگهانی در سبک زندگی و الگوی خواب در روزهای تعطیل عامل اصلی این مشکل است. هیتر داروِل-اسمیت، روان‌درمانگر متخصص خواب، توضیح می‌دهد که این تغییرات بیولوژیک می‌تواند منجر به شل شدن عضلات گلو، ورود خواب به مراحل REM صبحگاهی (که آپنه معمولاً شدیدتر است) و به هم ریختن ساعت بیولوژیک بدن شود.
لیندسی هانا، متخصص خواب نیز می‌گوید:
حتی افرادی که مبتلا به آپنه خواب نیستند، می‌توانند دچار چیزی شبیه به آن شوند. ما این وضعیت را جِت‌لَگ اجتماعی می‌نامیم. بدن انسان به الگوهای منظم وابسته است و تغییر چند ساعته در برنامه خواب آخر هفته می‌تواند باعث خواب سبک‌تر، تکه‌تکه و بی‌کیفیت شود.
اثرات بلندمدت بی‌نظمی در خواب
تحقیقات نشان داده است که اختلال در خواب حتی فقط در تعطیلات آخر هفته، می‌تواند سلامت جسم و روان را در درازمدت تحت تاثیر قرار دهد. بی‌خوابی مزمن یا خواب غیرکیفی باعث کاهش مراحل عمیق و REM خواب می‌شود و در نتیجه فرد در طول هفته احساس خستگی و کسالت بیشتری خواهد داشت.
از سوی دیگر، این وضعیت می‌تواند تعادل هورمون‌ها را نیز بر هم بزند. تغییر در هورمون‌های لپتین (سیگنال‌دهنده سیری) و گرلین (تحریک‌کننده گرسنگی) موجب افزایش اشتها، ولع غذایی و در نهایت اضافه وزن می‌شود؛ عاملی که خود یکی از مهم‌ترین ریسک‌فاکتورها برای تشدید آپنه خواب است.
چگونه کیفیت خواب آخر هفته را بهبود دهیم؟
کارشناسان تاکید دارند که ثبات در زمان بیدار شدن حتی در تعطیلات آخر هفته اهمیت زیادی دارد. در صورت دیر خوابیدن، بهتر است روز بعد بیش از حد در رختخواب نمانید تا دچار جت‌لگ اجتماعی نشوید.
راهکارهای پیشنهادی شامل موارد زیر است:
-
تنظیم یک ساعت بیدارباش ثابت در طول هفته و تعطیلات
-
محدود کردن خواب بیش از حد در روزهای تعطیل
-
جایگزینی بخشی از مصرف الکل با آب یا نوشیدنی بدون الکل
-
اجتناب از خوردن وعده‌های سنگین حداقل ۲ تا ۳ ساعت پیش از خواب
-
گنجاندن فعالیت‌های آرامش‌بخش و سبک در برنامه آخر هفته
داروِل-اسمیت می‌گوید:
سلامت خواب فقط یک موضوع پزشکی نیست؛ بلکه بر روابط، خلق‌وخو، تمرکز و کیفیت زندگی روزمره اثر می‌گذارد. خبر خوب این است که با تغییرات کوچک در عادات آخر هفته می‌توانیم هم سلامت جسمی و روانی خود را حفظ کنیم و هم کیفیت لحظاتمان با عزیزانمان را افزایش دهیم.
منبع: Healthline
دیدگاهتان را بنویسید