مانترا یوگا یکی از شاخه‌های مهم یوگاست که بر پایه‌ی تکرار واژه‌ها و آواهای خاص شکل گرفته است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این تکرار منظم می‌تواند بر فعالیت مغز، ضربان قلب و حتی سطح استرس اثر مستقیم داشته باشد. در متون سانسکریت، مانترا ابزاری برای تمرکز ذهن و هدایت انرژی درونی معرفی شده و به همین دلیل هم در سنت‌های یوگایی و هم در مطالعات معاصر جایگاه ویژه‌ای دارد.
ثبت نام در کلاس‌های یوگا آسانا 
مانترا یوگا چیست؟
واژهٔ «مانترا» از دو بخش سانسکریت «من» به معنای ذهن و «ترا» به معنای رهایی تشکیل شده و تکرار صداهای مقدس، با بالا بردن ارتعاشات، ذهن را آرام و انرژی بدن را افزایش می‌دهد.
انواع مانتراها
مانتراها در طول تاریخ به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. معروف‌ترین آنها عبارتند از:
- اُم (Aum): صدای کیهانی و ابتدایی که نماد وحدت همه چیز است. تکرار آن به پاک‌سازی ذهن و ایجاد صلح درونی کمک می‌کند.
- گایاتری مانترا: دعای مقدسی از ریگ‌ودا که انرژی مثبت را افزایش می‌دهد.
- ماهامرتجونجایا: مانترای شفابخشی که برای افزایش قدرت خوددرمانی استفاده می‌شود.
- اوم نامه شیوا (Om Namah Shivaya): برای تکریم پروردگار شیوا و تقویت حس فروتنی.
- سوهام (Soham): به معنی «من آن هستم»؛ برای ارتباط با جهان هستی و آگاهی از خویشتن.
فواید مانترا یوگا
مطالعات علمی و منابع یوگایی فواید متعددی برای مانترا برشمرده‌اند:
- افزایش تمرکز و حافظه: تکرار مانترا می‌تواند تمرکز و حافظه را تقویت کند. مانترا یوگا به بهبود حافظه، تمرکز و توجه کمک می‌کند.
- کاهش ضربان قلب و فشار خون: انجام مدیتیشن جاپا (تکرار مانترا) ضربان قلب را پایین آورده و پاسخ آرامش را فعال می‌کند.
- کاهش استرس و بهبود تعادل احساسی: مانترا یوگا اعتماد‌به‌نفس و آرامش را افزایش می‌دهد، استرس را کاهش داده و احساسات را متعادل می‌کند. مانترا چنتینگ سیستم عصبی را آرام و فشار خون را کاهش می‌دهد.
- بالا بردن ارتعاشات و آماده‌سازی برای مدیتیشن: تکرار مانترا ارتعاشات درونی را افزایش می‌دهد و انرژی پرانا را به جریان می‌اندازد و هم‌زمان ذهن را برای ورود به مراقبهٔ عمیق آماده می‌کند.
| مانترا | معنی | کاربرد |
|---|---|---|
| اُم (Aum) | صدای جهانی، نماد اصل هستی | پاک‌سازی ذهن و ایجاد صلح درونی |
| گایاتری | دعا برای روشنایی و دانش | افزایش انرژی مثبت و دانش |
| ماهامرتجونجایا | «ما را از مرگ رهایی بخش» | تقویت سلامت و خوددرمانی |
| اوم نامه شیوا | «به شیوا تعظیم می‌کنم» | فروتنی، رهایی از ego |
| سوهام | «من آن هستم» | اتصال به آگاهی و جهان |
چگونه مانترا یوگا را تمرین کنیم؟
برای بهره‌گیری از فواید مانترا لازم نیست ساعت‌ها وقت بگذارید؛ چند دقیقه تمرین روزانه کافی است:
- انتخاب مانترا: عبارتی را بر اساس نیت خود انتخاب کنید. اگر مبتدی هستید، از مانتراهای کوتاه مانند «اُم» یا «سوهام» استفاده کنید.
- وضعیت مناسب: بنشینید به‌طوری که ستون فقرات صاف باشد. چشم‌ها را ببندید و چند نفس عمیق بکشید.
- تکرار هماهنگ: مانترا را با ریتم یکنواخت و با صدای بلند یا زیر لب تکرار کنید. می‌توانید در ابتدا ۳–۵ دقیقه روزانه تمرین کرده و سپس زمان را افزایش دهید.
- تمرکز بر لرزش صدا: توجه خود را بر لرزش صدا و حس آن در سر، قفسه سینه و بدن متمرکز کنید.
- بازگشت به مانترا: اگر ذهن منحرف شد، آرام به مانترا برگردید.
- مدیتیشن پس از چنتینگ: پس از اتمام، چند لحظه در سکوت بنشینید و اثرات مانترا را در بدن و ذهن مشاهده کنید. این کار به انتقال به حالت مراقبه‌ی عمیق کمک می‌کند.
نکات تمرینی
- زمان مناسب برای تمرین صبح یا عصر است که محیط آرام‌تر است.
- صدای مانترا را آزادانه و بدون تقلید تلفظ کنید و نگران تلفظ دقیق نباشید؛ نیت و خلوص مهم‌تر است.
- می‌توانید از مالا برای شمارش استفاده کنید و هر تکرار را با مهره‌ای ثبت کنید.
- اگر فضای کافی ندارید، می‌توانید مانترا را به‌صورت ذهنی و بدون صدا تمرین کنید.
جمع‌بندی
مانترا یوگا پلی بین ذهن و روح است که با تکرار واژه‌ها و صداهای مقدس، آرامش و تمرکز را به ارمغان می‌آورد. مانترا با تنظیم نفس و فعال‌سازی سیستم عصبی، فشار خون را کاهش می‌دهد و تمرکز را افزایش می‌دهد و همچنین به کاهش ضربان قلب و افزایش حافظه کمک می‌کند.
اگر به‌دنبال روشی ساده برای کاهش استرس و افزایش تمرکز هستید، امروز یک مانترا انتخاب کنید و تمرین روزانهٔ خود را آغاز کنید. شما می‌توانید این مقاله را با دوستان خود به اشتراک بگذارید تا آنها نیز با مانترا یوگا و فواید آن آشنا شوند. برای یادگیری بیشتر، به کلاس‌های مدیتیشن یا یوگا بپیوندید و تجربهٔ خود را در فضای آنلاین یا شبکه‌های اجتماعی با دیگران در میان بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید